Hàng không Việt Nam: Cuộc đua ngày càng khốc liệt trên bầu trời

Trong thập kỷ vừa qua, ngành hàng không Việt Nam đã trải qua một hành trình tăng trưởng vượt bậc, trở thành một trong những thị trường năng động nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Du lịch phục hồi, thu nhập người dân cải thiện và nhu cầu di chuyển bằng đường hàng không ngày càng lớn đã tạo ra nền tảng cho sự bùng nổ này. Tuy nhiên, đằng sau bức tranh tăng trưởng là cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các hãng bay lớn – nhỏ, cũ – mới. Từ mở rộng đội tàu bay, tái cấu trúc hoạt động, đến đầu tư mạnh vào hạ tầng, tất cả đang tạo nên một “cuộc đua bầu trời” chưa từng thấy.

Hàng không Việt Nam tăng trưởng bùng nổ trong thập kỷ qua

10 năm qua (2014–2024) là giai đoạn vàng của hàng không Việt Nam. Theo SHS Research, lượng hành khách tăng tới 121%, mức tăng thuộc hàng cao nhất khu vực.

Có ba yếu tố chính tạo nên sự bứt phá này:

• Phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch: Việt Nam là một trong những quốc gia mở cửa sớm nhất Đông Nam Á, giúp nhu cầu bay nhanh chóng tăng trở lại. Điều này tạo lợi thế lớn cho các hãng nội địa.
• Du lịch trong nước và quốc tế phát triển vượt bậc: Với lợi thế thiên nhiên và văn hóa, du lịch Việt Nam thu hút lượng khách quốc tế lớn, đồng thời nhu cầu bay nội địa giữa các thành phố lớn cũng tăng mạnh.
• Nhu cầu đi lại của người dân tăng: Tầng lớp trung lưu mở rộng nhanh khiến máy bay trở thành phương tiện di chuyển quen thuộc, không chỉ trong dịp lễ tết mà cả nhu cầu công tác và giải trí.

Tất cả kết hợp đã đưa Việt Nam trở thành thị trường hàng không đầy tiềm năng, thu hút sự tham gia của nhiều hãng mới.

Vietjet Air và Vietnam Airlines tiếp tục giữ vị thế thống lĩnh

Dù thị trường ngày càng sôi động, hai “ông lớn” Vietjet Air và Vietnam Airlines vẫn chiếm ưu thế rõ rệt.

Vietjet Air – dẫn đầu thị phần nhờ mô hình giá rẻ

• Chiếm khoảng 44% thị phần nội địa năm 2024
• Thành công nhờ mô hình low-cost, linh hoạt về mạng bay
• Tập trung khai thác nhóm khách hàng trẻ, ưa thích du lịch
• Mở rộng mạnh mạng bay quốc tế, đặc biệt sang Ấn Độ, Úc, Đông Bắc Á

Vietnam Airlines – hãng truyền thống với lợi thế lâu năm

• Nắm giữ khoảng 42% thị phần nội địa
• Lợi thế đội tàu bay lớn, dịch vụ ổn định, thương hiệu mạnh
• Tập trung nhóm khách công tác, khách doanh nhân và khách quốc tế
• Đẩy mạnh đội bay thân rộng để mở rộng thị trường châu Âu và Mỹ

Các hãng nhỏ vẫn chật vật giữ vị trí

• Bamboo Airways: khoảng 6,9%, đang tái cơ cấu mạnh
• Pacific Airlines: khoảng 2,4%, ít đường bay và đội tàu hạn chế

Khoảng cách giữa hai hãng lớn và các hãng nhỏ cho thấy thị trường nội địa hiện vẫn có rào cản lớn về chi phí, đội bay và mạng lưới.

Các hãng nhỏ và tân binh tăng tốc trong cuộc đua giành lại thị phần

Dù gặp nhiều khó khăn, các hãng nhỏ không hề bị “bỏ lại phía sau”.

Bamboo Airways – xây dựng lại từ đầu

Hãng đang tái cấu trúc toàn diện:

• Tối ưu hóa đội tàu bay
• Tập trung vào các đường bay sinh lời
• Cải thiện chất lượng dịch vụ để cạnh tranh trực tiếp với Vietnam Airlines

Pacific Airlines – cuộc đại cải tổ để tồn tại

• Thu hẹp mạng bay để giảm lỗ
• Kỳ vọng tái cấu trúc tài chính và hợp tác sâu với Vietnam Airlines
• Tập trung vào vai trò hãng phụ trợ (feeder) cho hệ thống của VNA

Làn sóng tân binh bước vào thị trường

Sự xuất hiện của các hãng mới như Sun PhuQuoc Airways và dự án từ nhiều tập đoàn lớn cho thấy sự hấp dẫn của thị trường hàng không.
Các hãng mới thường chọn chiến lược:

• Tập trung khai thác các sân bay du lịch
• Dịch vụ cao cấp theo mô hình boutique airline
• Khai thác thị trường ngách chưa có đối thủ lớn thống trị

Những bước đi này sẽ tạo ra áp lực mới cho các hãng lớn, buộc thị trường cạnh tranh khốc liệt hơn.

Cuộc cạnh tranh mở rộng sang đội tàu bay và hạ tầng sân bay

Không chỉ cạnh tranh về giá vé, dịch vụ hay mạng bay, các hãng đang đổ hàng chục nghìn tỷ vào:

Mở rộng đội tàu bay

• Các hãng đồng loạt đặt mua thêm máy bay thân hẹp và thân rộng
• Hướng tới tăng tần suất bay, mở đường bay quốc tế mới
• Vietjet và Vietnam Airlines đều công bố kế hoạch tăng mạnh đội tàu bay giai đoạn 2025–2030

Đầu tư công nghệ, chuyển đổi số

• Check-in tự động
• Quản lý hành lý thông minh
• Ứng dụng AI trong vận hành

Hạ tầng sân bay mở rộng toàn quốc

Việt Nam đặt mục tiêu:

• 30 sân bay vào năm tới
• Công suất phục vụ 294,5 triệu lượt khách/năm
• Nhiều dự án quy mô lớn như Long Thành, mở rộng Tân Sơn Nhất, Nội Bài

Hạ tầng phát triển tạo điều kiện để tất cả hãng bay tăng trưởng nhanh hơn, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch và logistics.

Thị trường hàng không Việt Nam đang trải qua một giai đoạn cạnh tranh chưa từng có. Từ sự trỗi dậy mạnh mẽ của các hãng lớn đến sự gia nhập của các tân binh, mọi thay đổi đều hướng đến mục tiêu chung: mang đến cho hành khách nhiều lựa chọn hơn, giá vé hợp lý hơn và chất lượng dịch vụ tốt hơn. Với tốc độ đầu tư hạ tầng đang diễn ra mạnh mẽ, tương lai của ngành hàng không Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục bứt phá và trở thành điểm sáng của khu vực.